Trifokal Lens Nedir?

Trifokal lens, 3 odaklı lens anlamına gelmektedir. Trifokal lensler katarakt ameliyatlarında ve mercek değişimi ameliyatlarında hastanın hem uzağı hem de yakını gözlüksüz görmesi için kullanılan lenslerdir? Peki, trifokal lens ile normal lens arasında nasıl bir fark vardır. Anlatalım….

Trifokal Lens ile Standart Lens Arasındaki Farklar

Standart lensler tek odaklı lenslerdir. Aslında lens ya da mercek denildiğinde tek odaklı lensler akla gelmektedir. Lensler (mercekler) kendi üzerine düşen ışığı bir odak noktasında odaklamaktadırlar. ışığı kırma gücü 1 derece olan bir lens, kendisi üzerine gelen ışığı 1 metre mesafede tek bir nokta hallinde odaklar. Kırma gücü 2 derece olan bir lens 50 cm’de, kırma gücü 4 derece olan bir lens 25 cm’de, kırma gücü 0.50 derece olan bir lens ise 2 metrede odaklamaktadır. Yani bir lensin kendi üzerine gelen ışığı odaklama mesafesi basitçe 1/(lensin kırma gücü) formülü le hesaplanır. Bu bahsettiğimiz lensler standart tek odaklı lenslerdir. Bir göz ameliyatında göz içine yerleştirdiğimiz lenslerin en sık kullandığımız dereceleri 20-25 arasında değişmektedir. Bunlar yüksek kırma gücü olan lenslerdir, çünkü ışığı hemen birkaç santimetre mesafede olan retina üzerine odaklamaları gerekmektedir.

Trifokal Lens İhtiyacı Neden Ortaya Çıktı?

Katarakt ya da mercek değişimi ameliyatlarında ameliyattan önce bir lens ölçümü cihazı ile göz içerisine yerleştirilecek olan lensin gücü hesaplanır. Bu lensin gücü hastanın ameliyattan sonra göz derecesinin sıfır olması için ayarlanmışsa, hasta ameliyattan sonra uzağı gözlüksüz net bir şekilde görür. Ancak hasta yakına baktığında görüntü bir miktar bulanıklaşır ve okuma için okuma gözlüğü kullanması gerekir. Bu durum standart tek odaklı lenslerde geçerlidir. Peki hastanın hem uzağı hem de yakını iyi görmesi için ne yapmak gerekir? Çözüm yolları nelerdir? Devam edelim…

Trifokal Lens ile Hem Uzak Hem de Yakın Nasıl Görülür?

Trifokal lenslerin üzerinde farklı kırıcılık gücüne sahip halkalar yer almaktadır. Bu halkalar göze giren ışığı uzak-orta-yakın mesafeye odaklayacak şekilde üçe bölmektedir. Bunun sonucunda kişinin hem uzağı hem de yakını iyi görmesi mümkün hale gelmektedir.

Trifokal Lenslerin Dezavantajları Var Mıdır?

Trifokal lenslerin iki temel dezavantajı vardır. Birincisi göze giren ışığı üçe ayırmaktan kaynaklanmaktadır. Işık güzü azaldığı için bazı hastalarda uzak görme kalitesinde bir miktar azalma ortaya çıkabilmektedir.
İkinci konu ise bu lenslerde ışıkların büyümesi, saçılması gibi sorunlardır. Trifokal lens üzerindeki halkasal yapıların birleşme kesişme noktalarından kaynaklanan bu sorundan dolayı özellikle gece araba kullanan uzun yol şoförlerinde trifokal lens kullanılması uygun değildir. Bu durumda Alcon firmasının son dönemde ürettiği Vivity Lens oldukça iyi bir tercih olabilmektedir.

Bir başka yöntem: Monovizyon

Hem uzağı hem de yakını gözlüksüz görmek isteyen bir diğer yöntem ise monovizyon yöntemidir. Monovizyon yönteminde trifokal lens değil standart lens kullanılır. Hastanın baskın olan gözü standart lenslerle uzağı, baskın olmayan göz ise yakını net görecek şekilde ayarlanır. Dolayısıyla kişi her iki gözü açık iken hem uzağı hem de yakını net görebilmektedirler. Hastalar bu yöntemden de mutlu olmaktadırlar.

Trifokal Lensler Herkes İçin Uygun Mudur?

Trifokal lenslerle ilgili yapılan reklam tarzındaki paylaşımlar bir çok kişiyi yanlış yönlendirebilmektedir. Trifokal lenslerin 45 yaşından küçüklere uygulanması doğru değildir. 45 yaşından büyüklerde ise hasta seçiminin titizlikle yapılması gerekmektedir. Hipermetop kişiler miyop olanlara göre trifokal lenslerden daha mutlu olmaktadırlar. Trifokal lens yerleştirilmeden önce gözün yapısal özellikleri ve kornea topografi testi hekim tarafından dikkatlice değerlendirilip karar verilmelidir.
45 yaşlarına gelmiş ve yakın görme sorunu yavaş yavaş başlayan kişilerin sadece yakın görme sorununu ortadan kaldırmak amacıyla trifokal lens kullanılması uygun değildir. Bu kişiler genellikle trifokal lenslerin ışığı üçe paylaştırmasına bağlı olarak görüntüde ortaya çıkan kontrast azalmasından dolayı rahatsızlık duymaktadırlar.

Trifokal Lens Gerçekten ‘Akıllı’ Mıdır?

Akıl kelimesi farklı ortamlara adapte olabilme yeteneğini ifade etmektedir. Bu anlamda trifokal lenslere ‘akıllı lens‘ tabirinin kullanılmasını uygun bulmuyorum. Çünkü bu mercekler değişen ışık koşulları, hastanın gün içinde farklılaşan gözbebeği büyümesi, uzak ve yakına bakışta farklı kırıcılıklara sahip olması gibi kriterler açısından akıllı değildirler. Gerçek anlamda akıllı lens gözümüzün içinde doğal olarak bulunan lenslerdir. Çünkü göz içinde bulunan doğal lens hem uzağa bakarken istirahat halindedir ve gelen ışığın yüzde yüzünü uzağa odaklamaktadır. Yakına bakarken ise lensin kırıcılığı artar ve ışığın tamamı yakına odaklanır. Bu da hem uzağa hem de yakına bakışta net bir görüntü anlamına gelmektedir.
Bu yazdıklarımdan trifokal lenslerin kullanım alanının hiç olmadığı anlaşılmamalıdır. Trifokal lens uygulanan ve çok memnun olan hastalarımız vardır. Üzerinde önemle durduğumuz konu bu lenslerin hangi hastalarda kullanılacağının titizlikle belirlenmesidir.