İçindekiler
Retina Yırtılması Nedir?
Retina gözümüzün arka kısmında görmemiz açısından en önemli dokudur. Retina kendisi üzerine gelen ışığı işleyip biyo-elektriksel enerjiye dönüştürür ve bu enerjiyi görme sinirine iletir. Bu nedenle retinada ortaya çıkabilecek her sorun potansiyel olarak görmemizi ciddi anlamda tehdit etme potansiyeline sahiptir. Retina yırtılması durumları da potansiyel olarak kişinin görmesinin tamamen kaybedilmesine neden olabilecek bir durumdur. Bu nedenle göz acillerinden bir tanesidir.
Retina Yırtığı Nasıl Oluşur?
Aşağıdaki şekilde de görüldüğü gibi gözümüz ön segment ve arka segment adı verilen iki boşluktan oluşmaktadır. Arka segment adı verilen boşluk daha büyük olan boşluktur ve bu boşlukta vitreus jeli adı verilen bir jelimsi madde bulunmaktadır. Vitreus jeli ön kısmında lens, kalan kısımlarda ise retina ile komşudur. Lütfen aşağıdaki şekil üzerinde bunu görünüz. Sarı renkle gösterilen doku retinadır. Vitreus jeli saydam olduğu için sadece olduğu bölge gösterilmiştir.
Vitreus jeli doğumda retina üzerine yaslanmıştır. Ancak bazı bölgelerde vitreus jeli ile retina arasında sıkı bağlantılar vardır. Kişi yaşlandıkça vitreus jeli, jel özelliğini yavaş yavaş kaybetmeye başlar ve vitreus boşluğunda içi sıvı dolu kesecikler ortaya çıkar. Yaşlanma sürecinde vitreusun hacmi azaldıkça yaslandığı retinadan da ayrılmaya başlar ve fakat sıkı yapışık olduğu bölgelerden retinadan kolayca ayrılamaz. Bu durumda göz hareketleri ile vitreus sıkı bağlantılı olduğu yerlerde retinayı çekmeye başlar. Bu çekmeler esnasında kişi görme alanında ışık çakmaları şeklinde flaşlar görebilir. Işık çakmaları retinada çekinti olduğunu gösterir. Çoğu kez vitreus bu sıkı bağlantılı olduğu yerlerden de retinaya zarar vermeden ayrılır. Ancak bazen bu yapışık olunan bölgeler çekme sonucunda yırtılır. İşte retina yırtılması bu şekilde ortaya çıkar.
Retina Yırtığı Belirtileri Nelerdir?
Retina yırtığı ortaya çıktığında bazı belirtiler birlikte ortaya çıkabilmektedir. Bunları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
- Işık çakmaları. Özellikle son günlerde artan ışık çakmaları şeklinde görme alanında flaş parlamaları gibi görüntüler görme
- Göz önünde sinek uçuşmaları benzeri şeyler görme
- Retina yırtığıyla birlikte göz içinde kanama da ortaya çıkmış ise görmede hafif bulanıklık olması
- Retina yırtığı retina dekolmanına ilerlemişse görme alanında bir kısmı görülemeyen bu alanın zamanla artması
Retina Dekolmanı Nasıl Ortaya Çıkar?
Retina yırtığı oluştuktan sonra vitreus jeli içinde oluşan sıvı keseciklerinden bir miktar sıvı yırtıktan retina altına doğru sızarak retinayı yapışık olduğu göz duvarından ayırır. İşte bu duruma retina dekolmanı adı verilir. Retina dekolmanı ismindeki ‘dekolman’ kelimesi ‘ayrılma’ anlamına gelmektedir. Retina beslenmesinin büyük kısmını yapışık olduğu arka duvardan alır. Bu nedenle arka duvardan ayrı kaldığı süre içinde beslenmesi bozulur. Bu durumun erken dönemde tespit edilmesi çok önemlidir. Retina arka duvardan ne kadar uzun süre ayrı kalmışsa görmede kalıcı hasar ortaya çıkma ihtimali o kadar fazladır.
Retina Yırtığında Lazer Uygulaması Nasıl Yapılır?
Retina yırtılması esnasında hasta yukarıdaki belirtilerin farkına varmışsa ve durum retina dekolmanına ilerlememişse bu durumda yırtık etrafına lazer uygulanarak retina yırtığının retina dekolmanına ilerlemesi önlenebilir. Erken dönemde kişinin doktora başvurusu, doktorun retina yırtığını muayenede tespit etmesi ve yapılan lazer tedavisi bu nedenle görmeyi kurtarıcı niteliktedir. Retina altına sıvı kaçışı olmuş ve retina dekolmanına ilerlemiş durumlarda lazer tedavisi yapılmaz, yapılsa da etkili olmaz. Retianaya lazer uygulaması poliklinik şartlarında yapılan ve genellikle 5-10 dakika süren ayaktan işlemdir.
Retina Dekolmanı Tedavisi
Retina dekolmanı tedavisi hastanın yaşı, retina yırtığının gözdeki yeri, retina yırtığının büyüklüğü ve dekolmanın genişliği ve şiddeti ile ilişkilidir. Gençlerde ortaya çıkan retina dekolmanı tedavisinde göz çevresine silikon bant yerleştirilerek bandın sıkılması şeklinde olan skleral çökertme ve sörklaj ameliyatı yapılabilmektedir. Bunun dışında günümüzde retina dekolmanı tedavisinden en sık uygulanan yöntem ‘vitrektomi’ adı verilen ameliyattır. Vitrektomi ameliyatında göz duvarında 3 tane delik açılır. Bu deliklerden bir tanesinden ışık kaynağı göz içine sokulur, diğerinden göz içine sıvı verilir, sonuncu delikten ise operasyonda kullanılacak olan cerrahi malzemeler göz içine sokulur.
Vitrektomi operasyonunda vitreus jeli göz dışına alınır, retina yırtığı etrafındaki çekinti oluşturan jel tamamen temizlenir, retina altına kaçmış olan sıvı aspirasyonla alınır. Retina altındaki sıvı alındığında retina büyük oranda arka duvara yaklaşır. Ameliyatta vitreus boşluğu içine silikon, hava ve dekalain adı verilen sıvı ve gazlar verilerek retina arka duvara tamamen yatıştırılır. Retina yırtığı etrafında lazer yapılarak yırtıktan daha sonra retina altına sıvı geçişi engellenir.
Ameliyattan sonra göz içine gaz ya da silikon verilir. Gaz ya da silikondan hangisinin verileceği konusu daha çok yırtığın yeri ile ilişkilidir. Gözün üst kısımlarında olan yırtıklara bağlı retina dekolmanı durumunda göz içerisine genellikle gaz verilerek ameliyata son verilir. Yırtık retinanın alt yarısında ise genellikle göz içerisine silikon verilerek ameliyata son verilir. Silikon verildiğinde genellikle 4-6 ay sonra ilkinci bir operasyonla silikon tekrar göz dışarısına alınır.
Retina Dekolmanı Ameliyatı Sonuçları Nasıldır?
Retina dekolmanında hastanın başarılı bir ameliyat sonrasında görme seviyesini en fazla etkileyen konu dekolmanın sarı nokta adı verilen görmemiz açısından çok önemli olan bölgeyi etkileyip etkilemediğidir. Sarı nokta dekole olmuş ise bu nihai görme seviyesi açısından olumsuz bir durumdur. İkincisi dekolmanın süresidir. Uzun süre dekole kalmış bir retina beslenmesindan mahrum kalmış demektir. Bu da hastanın nihai görme seviyesini olumsuz etkilemektedir.